Brede steun voor een APK voor veehouderijen, met elkaar in gesprek gaan op lokaal niveau en ondertussen werken aan het verlagen van de uitstoot van fijnstof, ook bij de bestaande bedrijven. Dat zijn in hoofdlijnen de conclusies van het jaarlijkse symposium van het Kennisplatform Veehouderij en humane gezondheid, gehouden op 13 oktober 2016 in 's-Hertogenbosch. Het Kennisplatform wil met deze bijeenkomst de betrokkenen, ieder met hun verschillende problematieken, dichter bij elkaar brengen. Waar vaak genoeg de emoties hoog oplopen als het gaat over veehouderij en omwonenden, was de instelling tijdens het symposium opvallend constructief. Het is tijd om aan de slag te gaan met oplossingen die het voor alle partijen beter maakt.
Aart de Kruijf, wethouder gemeente Barneveld: "Behoefte aan een APK voor veehouderijen."
Context
In Nederland leven veel mensen relatief dicht bij veehouderijen. Dit roept vragen op over gezondheid, wetten en regels, veilig wonen en ondernemen. Het door de overheid en het bedrijfsleven ingestelde 'Kennisplatform Veehouderij en humane gezondheid' is sinds een jaar de objectieve en betrouwbare bron van kennis voor iedereen met vragen over de relatie tussen veehouderij en de gezondheid van mensen. Professionals van bijvoorbeeld gezondheidsdiensten, milieuorganisaties en de agrarische sector kunnen zo de juiste antwoorden geven op vragen die zij krijgen.
Jaarlijks symposium
Tijdens het jaarlijkse symposium, vandaag 14 oktober 2016 praatten de 250 aanwezige veehouders, onderzoekers, medici, beleidsmakers en burgers in 's-Hertogenbosch over de nieuwste inzichten uit onderzoek en praktijk. Zoals het onderzoek Veehouderij Gezondheid Omwonenden (VGO-rapport). Na een plenair gedeelte werden in de workshops dilemma’s aan de hand van concrete cases bediscussieerd. Hoe deeloplossingen bijdragen aan een integrale oplossing.
VGO-onderzoek
Dick Heederik, hoofdonderzoeker VGO (Onderzoek Veehouderij en Gezondheid Omwonenden )-onderzoek plaatste de conclusies van het VGO-onderzoek in de maatschappelijke context. Uit het onderzoek komt een lokale opgave voort die een integrale aanpak verlangt, gericht op het verminderen van fijnstof en endotoxinen. Later benoemd als de drie-sterrenaanpak voor dier, boer en omwonenden. Daarnaast is er een grotere opgave rond het effect van ammoniak uit de veehouderij op de gezondheid, waarbij ammoniak in de vorm van fijnstof over grote afstand verspreidt. “Het sterkste effect op de gezondheid (verminderde longfunctie) zagen we op dagen met hogere concentratie ammoniak." Heederik geeft aan dat er momenteel gewerkt wordt aan een nieuw toetsingskader voor endotoxinenuitstoot voor veehouderijen. Een toetsingskader voor fijnstof en geur was er al wel.
APK voor veehouderijen
In de twee podiumdebatten die daarna volgden, pleitte Aart de Kruijf, wethouder gemeente Barneveld voor een APK voor veehouderijbedrijven. Dit idee kreeg veel bijval, uit verschillende hoeken. "Het gaat om actie en innovatie. In gebieden met een hoge concentratie moet je kijken naar de bestaande bedrijven die niet om vernieuwing vragen. Komen ze niet naar ons toe, dan zullen we zelf op hen moeten afstappen en het gesprek aangaan. Het probleem moet bij de basis aangepakt worden en dat is de stal. De vergunning moet worden nageleefd: luchtwassers moeten aan staan. Meer investeren in het klimaat in de stal, dat is beter voor het dier en voor de mens. Daar is experimenteerruimte voor nodig. Het duurt nu veel te lang voor de hogere overheden met toezeggingen komen."
Vernieuwing van bedrijven kost tijd
Ook Eric Hubers van Avined, de brancheorganisatie van de pluimveesector, benadrukt dat de verplichte overstap in 2012 van de legbatterij met een minimale uitstoot van stof, naar de dierenwelzijnsvriendelijke stallen de problematiek enorm heeft verergerd. Hubers vraagt de aanwezigen om tijd om bedrijven te kunnen vernieuwen: "Want door toepassing van de nieuwste technieken kunnen we een groot deel van de problemen oplossen, daar zijn we volop mee bezig en dat kost tijd. Het moet ook rendabel blijven”. Anne-Marie Spierings, gedeputeerde Provincie Brabant: “Gemakkelijkste maatregel is een slot op de bedrijven, maar dat willen we niet. De aanpak moet werken voor omgeving en veehouderij, zodat innovatie kan doorgaan en goede bedrijven zich blijven ontwikkelen."
Vergeet de maatschappelijke onrust niet, er is veel wantrouwen
Huisarts Alfons Olde Loohuis, bekend van de Q-koorts, roept het platform op haar licht op te steken in de regio en daar kennis te verspreiden, dicht bij de basis waar de maatschappelijke onrust leeft. Marga Jacobs, voorzitter Vereniging Leefmilieu is blij met iedere stap naar verbetering maar dat is niet genoeg: "Wat doe je met het cumulatievraagstuk? Afspraken maken met individuele bedrijven lukt wel, maar het zijn er heel veel."
Overheid neemt maatregelen
Olaf Cornielje, namens Ministerie Infrastructuur en Milieu benadrukt dat het een combinatie van maatregelen moet zijn: "De wet dieraantallen komt voor de kerst. Het zal een mix van maatregelen zijn, elke overheid doet wat hij zelf kan. Natuurlijk discussies wat haalbaar is op korte termijn, korte stapjes vooruit. Innovatie is prima. Aanpakken bestaande situaties heeft op korte termijn het meeste effect."
Kennisplatform om kennis te bundelen en te ontsluiten
Het Kennisplatform Veehouderij en humane gezondheid is een samenwerking van zeven kennis- en praktijkorganisaties; RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), Wageningen UR, UU (Universiteit Utrecht), ZonMw, GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) Nederland, Omgevingsdienst NL en LTO. Het doel is om samen bestaande kennis te bundelen, duiden en ontsluiten over veehouderij en de gezondheid van mens en dier.