Stof in lucht is de verzameling van alle vaste en vloeibare deeltjes. Een veel gebruikte term is fijnstof, vaak afgekort tot PM fijnstof (fijnstof )10. 'PM' is een Engelse afkorting en staat voor 'Particulate Matter'. De '10' geeft aan dat de stofdeeltjes die deel uitmaken van deze stoffractie kleiner zijn dan 10 micrometer (µm). Binnen PM10 wordt de stoffractie met deeltjes kleiner dan 2,5 µm (PM2,5) onderscheiden. De stoffractie met deeltjes kleiner dan 1,0 µm wordt PM1,0 genoemd. Hoe kleiner de deeltjes, hoe dieper ze in de luchtwegen doordringen. 

Waar komt fijnstof vandaan?

Het overgrote deel van het fijnstof in de lucht in Nederland is door de mens geproduceerd (antropogeen fijnstof). Stofdeeltjes die direct in de lucht terecht komen van bronnen zoals industrieën, verkeer, land- en tuinbouw en veehouderijen worden primair fijnstof genoemd. Stof afkomstig van veehouderijen bestaat uit mestdeeltjes, voerdeeltjes, huidschilfers, deeltjes van veren en haren die verwaaien vanuit stallen. Stofdeeltjes die gevormd worden door chemische reacties in de atmosfeer worden secundair fijnstof genoemd. Ammoniak uit de veehouderij wordt bijvoorbeeld omgezet in ammoniumnitraat en ammoniumsulfaat. Ongeveer 10% van het fijnstof is niet nader gespecificeerd: dit zijn stofdeeltjes waarvan de herkomst onbekend is. 

Waaruit bestaat fijnstof van veehouderij?

Het primair fijnstof afkomstig van de veehouderij is meestal organisch van samenstelling. Dit zijn dus deeltjes afkomstig van vooral mest, huidschilfers, veren, voer, haren en strooisel. Omdat met name mest maar ook voer beide veel bacteriën bevatten, worden in de omgeving van veehouderijen veel bacteriën en bacteriefragmenten in de lucht gevonden.